Informacja o działalności Zespołu Edukacji Elementarnej  

przy KNP PAN w 2019 r.

(sporządzana w wersji elektronicznej

Termin:  

1. Informacje ogólne

Zespół przy KNP PAN 

I.1. Skład osobowy i struktura organizacyjna Zespołu Komitetu:  

• skład osobowy w załączeniu
• zestawienie liczbowe: liczba członków ogółem, w tym członkowie KNP PAN;

 2019 rok 60 osób, członków KNP brak

II.1. Zebrania plenarne (data, najważniejsze omawiane problemy, w tym zebrania z referatami naukowymi).

Cztery zebrania plenarne (oraz konferencje naukowa organizowana przez członków ZEE i z udziałem członków KNP PAN oraz ZEE). Cztery zabrania z referatami naukowymi

1) 11.03. 2019 roku plenarne posiedzenie ZEE, tematyka i omówione problemy:

- Dziecięcy obraz pieniądza - prezentacja koncepcji badań przez Panią
dr Renatę Raszkę z UŚ w Katowicach, Wydział Etnografii i Nauk o Edukacji, Zakład Dydaktyki i Pedagogiki Wczesnoszkolnej i Przedszkolnej. W wyniku dyskusji zwrócono uwagę na jakość publikacji przedstawianych do habilitacji jako osiągnięcie naukowe,  na paradygmaty i problematyzację przedmiotu badań.

-Poza dyskursem nauczania. Kierunki zmian teorii i praktyki wczesnej edukacji – sprawozdanie z konferencji; ustalenie sposobu publikacji i jej tematyki. Zwrócono uwagę na rozpoznanie nurtów refleksji o wychowaniu dziecka i stanu badań w różnych ośrodkach naukowych, a także ukierunkowanie na dyskurs uczenia się i partycypacji. W konferencji uczestniczyło 140 osób z 17 ośrodków. Ustalono konieczność publikacji referatów w czasopismach i wydawnictwach punktowanych.

- Informacja o treści sprawozdania rocznego z działalności ZEE w 2018 roku; zwrócono uwagę na różnicę w zasadach przygotowania sprawozdania z działalności KNP PAN i sprawozdania z działalności ZEE.

2) 24.06. 2019 roku plenarne posiedzenie ZEE, tematyka i omówione problemy:

- Sektor opieki nad dziećmi do lat 3 w świetle badań empirycznych - realizowanych z udziałem Wydziału Pedagogicznego Uniwersytetu Warszawskiego. Prezentacja wyników badań przez dr Kamilę Wichrowską i mgr Olgę Wysłowską. Pierwsza część wystąpienia dotyczyła wyników wybranych zagadnień badawczych projektu CARE – Curriculum Quality Analysis and Impact Review of European Early Childhood Education and Care. W drugiej części omówiono wnioski badawcze z projektu Quality Matters prowadzonego w 4 krajach europejskich: Portugalii, Holandii, Finlandii i Polsce, dotyczące jakości i jej relacji z różnymi typami działań podejmowanych przez dzieci w wieku 2-3 lat. Kolejnym punktem prezentacji były badania dotyczące opinii dzieci (w wieku 3-6 oraz 8-10) na temat tego, co sprawia, że placówka edukacyjno- wychowawcza, w której się znajdują, jest przyjazna, czują się w niej dobrze i chcą do niej codziennie wracać. W ramach projektu ISOTIS – Inclusive Education and Social Support to Tackle Inequalities in Society, w 7 krajach Europejskich, pod przewodnictwem Uniwersytetu Milano Bicocca, przeprowadzone zostały badania uczestniczące z dziećmi uczęszczającymi do trzech różnych typów placówek.

- Polska szkoła po strajku. Perspektywy i drogi wyjścia z kryzysu - sprawozdanie z posiedzenia KNP PAN w dniu 18 czerwca przedstawione przez przewodnicząca ZEE.  Rozpoczęła od sprawozdania prof. Bogusława Śliwerskiego, przewodniczącego KNP PAN, następnie nawiązała do wprowadzenia do dyskusji przedstawionego przez prof. Zbigniewa Kwiecińskiego pt. Polska szkoła po strajku. Perspektywa i drogi wyjścia z kryzysu. Kolejno wspomniano o zarysowanym przez prof. Marka Konopczyńskiego projekcie badawczym pt.: Przyszłość polskiej szkoły. Społeczne oczekiwania interesariuszy wobec szkoły i systemu edukacji. Dyskusja na posiedzeniu ZEE dotyczyła solidarności/braku solidarności w społecznościach nauczycielskich i strat społecznych. Przedstawiono też przykłady inicjatyw oddolnych zmiany szkoły na przykładzie zmian w Zespole Szkół Publicznych w Radowie Małym, co zostało poddane badaniom naukowym pod kierunkiem dr hab. Danuty Urygi, prof. APS. Nawiązano do forum z 14.06. 2019 roku pt. Szkoła w zmianie, zmiana w szkole, zorganizowanym przez APS i Stowarzyszenie "WIS" Wolne Inicjatywy Społeczne i prezentowanych projektów zmiany.

- Uwagi ZEE w sprawie standardu kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu nauczyciela przedszkola i edukacji wczesnoszkolnej - sytuacja kierunku kształcenia nauczycieli przedszkola i edukacji wczesnoszkolnej w nowym roku akademicki. Nawiązano do wcześniej przygotowanego stanowiska ZEE, kolejno przedstawiono uwagi sformowane przez prof. dr hab. Dorotę Klus-Stańską, wiceprzewodniczącą KNP PAN oraz treść listu dr hab. Alicji Ungeheuer-Gołąb, prof. UR z  Zakładu Edukacji Literackiej Dziecka UR. Członkinie ZEE przedstawiły stan przygotowań do otwarcia kierunku w różnych uczelniach.

- Informacja o publikacji tekstów z konferencji pt. Poza dyskursem nauczania. Kierunki zmian teorii i praktyki wczesnej edukacji. Część artykułów, po dwukrotnej ślepej recenzji, zostało (zostanie) opublikowanych w nr 1. 2. 3 i 5/2019 "Problemów Opiekuńczo-Wychowawczych" (20 p). Ponadto, zgodnie z ustaleniami na marcowym posiedzeniu ZEE, przewiduje się przygotowanie dwóch publikacji zwartych wieloautorskich (max. 4 autorów) - jedną z obszaru pedagogiki przedszkolnej i drugą, wczesnoszkolnej.

3) 28.10.2019 roku plenarne posiedzenie ZEE, tematyka i omówione problemy:

- Teoria umysłu idzie do szkoły. Wzajemne zależności między rozwojem teorii umysłu i nauką w szkole u dzieci z i bez niepełnosprawności.  Prezentacja wyników badań przez dr Joannę Smogorzewską (Wydział Pedagogiczny UW). Przedmiotem wykładu były wyniki badań prowadzonych przez dr Joannę Smogorzewską w ramach grantu NCN i przedstawionych w publikacji pt. Środowisko szkolne a rozwój teorii umysłu u dzieci
w młodszym wieku szkolnym. Badania podłużne uczniów z niepełnosprawnością i bez niepełnosprawności (rozprawa hab.) Głównym kryterium oglądu i podstawową kategorią teoretyczną podejmowanych przez nią analiz była teoria umysłu, raz jako ludzka umiejętność o charakterze rozwojowym, podstawowa dla społecznej egzystencji jednostki, innym razem jako obiekt pożądanych oddziaływań wychowawczych. I właśnie ta kategoria była głównym przedmiotem dyskusji nad możliwością jej wykorzystania w badaniach nad edukacją dziecka.  

- Sprawozdanie z posiedzenia KNP PAN w dniu 21 października w Lublinie – przewodnicząca rozpoczęła od zaprezentowania wyjątkowych okoliczności tego posiedzenia, jakimi są obchody jubileusz 100-lecia powołania w roku 1919 jednej z pierwszych w wolnej Polsce Katedry Pedagogiki. Następnie prof. J. Bałachowicz krótko zreferowała  sprawozdanie prof. Bogusława Śliwerskiego z działalności KNP PAN w ostatniej kadencji, wybierając niektóre zagadnienia z bogatej problematyki działalności naukowej Komitetu. W dyskusji odniesiono się z uznaniem do pracy KNP, podniesiono wkład przewodniczącego KNP PAN w inspirację i organizację działań. Niemniej zwrócono też uwagę na niewielkie możliwości realnego udziału środowiska pedagogicznego w zmianie edukacji. Więcej miejsca w dyskusji poświęcono wydłużającej się procedurze hab. i prof. i sytuacji zawodowej osób w związku z nową parametryzacją dyscypliny. Część nauczycieli akademickich została przesunięta na niższe etaty, co wiąże się z utratą zarobków i statusu zawodowego, ale należy się spodziewać, że pedagogika wczesnoszkolna zyska w najbliższym czasie kilku  samodzielnych pracowników naukowych.

Zwrócono również uwagę na zasady wyborów członków KNP PAN na nową kadencję.

- Nowa punktacja wydawnictw i czasopism. Informacja o publikacjach Członkiń ZEE
i organizowanych konferencjach. W tej części kontestowano przyjętą punktację czasopism pedagogicznych. Niemniej zwrócono uwagę na dużą konkurencję artykułów i zaapelowano o rzetelne przygotowanie recenzji wydawniczych.

4) 9.12.2019 roku plenarne posiedzenie ZEE, tematyka i omówione problemy:

- Uroczyste otwarcie posiedzenia przez prof. dr hab. Stefana Kwiatkowskiego, zastępcę przewodniczącego KNP PAN; Profesor w swojej wypowiedzi podkreślił rolę KNP dla rozwoju dyscypliny i funkcjonowania środowiska akademickiego, kształcenia nauczycieli  oraz wpływu na praktykę edukacyjną. W tym kontekście nawiązał do wyborów do KNP, podkreślił ich wagę i zachęcił do udziału.

Następnie przewodnicząca ZEE złożyła gratulacje dr hab. Zuzannie Zbróg uzyskania stopnia naukowego doktora habilitowanego nauk społecznych w dyscyplinie pedagogika oraz dr hab. Marzennie Nowickiej z okazji powołania na funkcję przewodniczącej Rady Dyscypliny Naukowej Pedagogika oraz dr Agnieszce Olechowskiej w związku z powołaniem na stanowisko dyrektora instytutu w APS. 

- Badania nad twórczością plastyczną dziecka – bazgrota.  Prezentacja wyników badań przez Panią dr hab. Urszulę Szuścik prof. UŚ (WNS, Instytut Pedagogiki w Cieszynie). Dr hab. Urszula Szuścik najwięcej miejsca poświęciła bazgrocie dziecięcej, przedstawiła projekt badawczy, podkreślała złożoność badań i starania o dokładny zapis eksperymentu. Wypowiedzi ilustrowała zdjęciami tworzonych kontekstów edukacyjnych i wytworów dzieci. Na temat bazgroty dziecięcej wiemy niewiele i jest ona jednocześnie najtrudniejsza do badań. Okazało się na podstawie badań dr hab. Urszuli Szuścik, że małe dzieci są bardzo podatne na oddziaływanie kulturowego kontekstu, co odzwierciedla się w ich twórczości plastycznej, a bazgrota ujawnia złożoność ludzkiego włączania się w symboliczną komunikację, jest narzędziem integracji procesów percepcyjnych i motorycznych  oraz przejawem tworzenie się podmiotowości dziecka. W dyskusji podkreślano złożoność i oryginalność badań oraz konieczność ich przełożenia na praktykę pedagogiczną.

- Matematyczna edukacja wczesnoszkolna w przekonaniach potocznych przyszłych nauczycieli. Prezentacja wyników badań przez Panią dr Alinę Kalinowską (Uniwersytet Warmińsko-Mazurski). Dr Alina Kalinowska przedstawiła skrótowo ramę teoretyczną badań oraz charakterystykę teorii potocznych. Ich istotne cechy, jak upraszczanie doświadczanej rzeczywistości, nieuświadamianie sobie przez jednostkę ich istnienia czy duża odporność na zmiany. Wskazała również na szczególne znaczenie teorii potocznych dla sposobu wyjaśniania świata edukacyjnego nauczycieli. Następnie dr A. Kalinowska zreferowała założenia metodologiczne procesu badawczego, uzasadniając przyjęcie eklektycznego modelu badań. W podsumowaniu dr Alina Kalinowska postawiła otwarte pytanie o możliwość rekonstrukcji potocznych koncepcji studentów w czasie studiów, co wywołała ożywioną dyskusję  zebranych.

- Sprawozdanie z działalności Zespołu Edukacji Elementarnej w okresie 27.01.2014 – 9.12.2019 roku. J. Bałachowicz przedstawiła liczbę odbytych posiedzeń plenarnych, wykładów naukowych, podjętych projektów badawczych i zespołowych publikacji oraz konferencji i przykłady zaangażowania członkiń ZEE w rozwój nauki oraz działań związanych z jakością kształcenia nauczycieli. W dyskusji przedstawiono propozycje zakresu działalności i wnioski do dalszej pracy.  

- Uroczyste zakończenie obrad i oficjalne podziękowania Członkiniom ZEE za wieloletni wkład w rozwój pedagogiki wczesnoszkolnej, kształcenie nauczycieli oraz organizację środowiska  akademickiego. Szczególne podziękowania złożono Paniom: prof. Irenie Adamek i dr Stanisławie Włoch za wieloletni naukowy, twórczy i inspirujący wkład w działanie na rzecz Zespołu Edukacji Elementarnej oraz integrację środowiska akademickiego. Przewodnicząca złożyła krótkie  sprawozdanie z jubileuszowych uroczystości z okazji 90-tych urodzin i 70-lecia pracy zawodowej Pani prof. dr hab. Marii Jakowickiej, jakie miały miejsce w dniach 18-19 listopada 2019 roku w Zielonej Górze. 

Dodała, że również dr hab. Ewa Kochanowska uzyskała w 2019 roku stopień doktora habilitowanego w dziedzinie nauk społecznych w dyscyplinie pedagogika i została powołana na dyrektora Instytutu Pedagogiki ATH oraz przewodniczącą Rady Dyscypliny Naukowej Pedagogika. 

Uzupełnienie – w grudniu 2019 roku również dr Agnieszka Olechowska – członek ZEE – uzyskała stopień doktora habilitowanego w dziedzinie nauk społecznych w dyscyplinie pedagogika.

III. Konferencje (debaty, dyskusje, inne formy spotkań naukowych)

III.1 Konferencje naukowe zorganizowane/ współorganizowane przez Komitet lub organizowane pod patronatem Komitetu: 

Liczba ogółem ……

w tym:

W tabeli: liczba wystąpień – łączna liczba wszystkich rodzajów wystąpień konferencyjnych 

III.2 Omówienie wyników konferencji z punktu widzenia jej znaczenia dla reprezentowanej przez Komitet dyscypliny naukowej.

1. Inne formy działalności upowszechniającej i promującej naukę (opis)

- audycje i programy w radiu i telewizji, 

- udział w festiwalach nauki, piknikach naukowych, 

- wystąpienia w mediach elektronicznych, 

- artykuły w prasie popularyzujące naukę itp. – dotyczy działań, w których bezpośrednio zaangażowany był Zespół KNP PAN 

1) Członkinie ZEE współpracują z wydawcą kwartalnika dydaktycznego dla nauczycieli klas I-III Edukacja Wczesnoszkolna, odpowiadając za kształt merytoryczny czasopisma. Do Rady Naukowej należą: prof. dr hab. Irena Adamek, prof. dr hab. Józefa Bałachowicz (APS Warszawa) oraz dr hab. prof. UAM Kinga Kuszak. Funkcję redaktor naczelnej pełni dr hab. Zuzanna Zbróg (UJK Kielce).

Nr 1. z rocznika 2018/2019 pt. Poetyckie inspiracje w edukacji wczesnoszkolnej zredagowała dr hab. prof. UAM Kinga Kuszak (UAM Poznań), zaś nr 4 pt. Organizowanie środowiska uczenia się został wydany pod redakcją dr Zuzanny Zbróg. 

Recenzentkami w tym roczniku były między innymi: dr hab. prof. UŁ Jolanta Bonar, dr hab. prof. UAM Renata Michalak i dr hab. prof. UMCS Teresa Parczewska.

W kolejnych numerach zamieszczane są artykuły członkiń ZEE i doktorantów z zakresu pedagogiki wczesnoszkolnej.

2) Członkinie ZEE odpowiadają za kształt merytoryczny czasopisma „Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze” – redaktor naczelna prof. Józefa Bałachowicz, sekretarz dr Katarzyna Pardej (do lipca 2019), sekretarz redakcji dr Monika Kupiec (od sierpnia 2019); redaktorzy tematyczni dr Ewa Lewandowska, dr hab. Agnieszka Olechowska. W czasopiśmie są zamieszczane też artykuły członków ZEE i doktorantów z zakresu pedagogiki wczesnoszkolnej. Recenzentkami w roku 2019 były miedzy innymi: prof. dr hab. Irena Adamek, dr hab. Jolanta Andrzejewska, prof. UMCS, dr Beata Adrjan, dr hab. Anna Boguszewska, prof. UMCS, dr hab. Anna Jakubowicz-Bryx, prof. UKW, dr hab. Joanna Maria Garbula, prof. UWM, dr Bożena Grzeszkiewicz, dr hab. Ewa Kochanowska, prof. ATH, dr hab. Elżbieta Jaszczyszyn prof. UwB, dr Monika Jurewicz, dr Alina Kalinowska, dr Aldona Kopik, dr hab. Hanna Krauze-Sikorska, prof. UAM, dr Elżbieta Kwiatkowska, dr Elżbieta Marek, dr hab. Marzenna Nowicka, prof. UWM, dr hab. Teresa Parczewska, prof. UMCS, dr hab. Małgorzata Suświłło, prof. UWM , dr Joanna Skibska, dr hab.Urszula Szuścik, dr hab. Janina Uszyńska-Jarmoc, prof. UwB, dr Stanisława Włoch, dr Ewa Żmijewska.

Recenzenci „Problemów Opiekuńczo-Wychowawczych” w 2018 r.- członkowie KNP: prof. dr hab. Barbara Kromolicka, prof. dr hab. Marek Konopczyński, prof. dr hab. Marzena Zaorska..

3) Członkinie ZEE angażują się w merytoryczne przygotowanie kolejnych numerów „Problemów Wczesnej Edukacji”; dr hab. prof. UWM Marzenna Nowicka – z-ca redaktor naczelnej, redaktor tematyczny dr Alina Kalinowska. 

4) Członkowie ZEE angażują się w przygotowanie kolejnych numerów "Kontekstów Edukacyjnych". 

5) dr hab., Urszula Szuścik jest redaktorem naukowym czasopisma „Cieszyński Almanach Pedagogiczny” 

1. Działania Zespołu Edukacji Elementarnej ………………………………………… 

na rzecz pedagogiki jako  dyscypliny – czy jej subdyscypliny naukowej (opis)

W roku 2019 ZEE skupił się na sprawach merytorycznych związanych z otwarciem nowego  kierunku studiów Pedagogika przedszkolna i wczesnoszkolna – opracowanie programów, planów, sylabusów, praktyk, wielu dokumentów itp. Część członkiń ZEE brała udział w projekcie konkursowym /np. „Opracowanie modelowych programów kształcenia nauczycieli” realizowanym przez MNiSzW / część wspierała opracowanie szczegółowych treści w standardach kształcenia nauczycieli. Np. dr hab. Krystyna Żuchelkowska zgłosiła udział w realizacji projektu pt.: „Nowa koncepcja kształcenia nauczycieli przedszkoli i klas I-III szkoły podstawowej w Kolegium Jagiellońskim – Toruńskiej Szkole Wyższej  / umowa zawarta z Narodowym Centrum Badań i Rozwoju w Warszawie w dniu 24 IV 2019r. /. Podobnie : dr hab. Urszula Szuścik: projekt NCBR Nr grantu POWR.03.01.00-IP.08-00-PKN/18  kierownik zadania 4. Temat Programy kształcenia nauczycieli – Realizacja kształcenia nauczycieli edukacji przedszkolnej i wczesnoszkolnej. Dr hab. Jolanta Bonar, prof. UŁ - Kierownik projektu wdrożeniowego Modelowe kształcenie przyszłych nauczycieli edukacji przedszkolnej i wczesnoszkolnej; realizowanego w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój, na podstawie umowy nr POWR.03.01.00-00-KN43/18-00 z dnia 13.03.2019, Okres realizacji od 01.02.2019r. do 30.11.2021r. (UŁ)

Otwarcie nowego kierunku wymagało dużego nakładu czasu i wysiłku wielu zespołów pedagogów przedszkolnych i wczesnoszkolnych w przygotowaniu projektów i dokumentacji studiów, ich negocjowaniu z komisjami uczelnianymi oraz władzami wydziałów, instytutów itp. 

Otwarcie nowego kierunku ujawniło duże braki kadrowe nauczycieli akademickich
w obszarze pedagogiki przedszkolnej i wczesnoszkolnej. 

ZEE nadal skupiał się na współpracy z ośrodkami akademickimi w działaniach na rzecz rozwoju własnych „szkół naukowych”, wsparciu nauczycieli akademickich w osiąganiu awansów naukowych  i wsparciu nauczycieli praktyków w oddolnych działaniach na rzecz zmian codzienności edukacyjnej (szczególnie w obszarze edukacji artystycznej, polonistycznej, edukacji na rzecz zrównoważonego rozwoju i demokratyzacji procesu).

W ramach ZEE rozwijano nadal konsultacje w zakresie merytorycznego przygotowania rozpraw habilitacyjnych, czego zwieńczeniem były recenzje wydawnicze monografii habilitacyjnych, np. dr Zuzanny Zbróg (UJK Kielce) – prof. dr hab. Józefa Bałachowicz, dr Agnieszki Olechowskiej – prof. dr hab. Józefa Bałachowicz, dr Aldony Kopik (UJK Kielce) – dr hab. Elżbieta Jaszczyszyn, prof. UwB.

V.1. Ocena stanu i potrzeb dyscypliny/problemu oraz instytucji naukowych; 

formułowanie zadań ważnych dla rozwoju nauki lub regionu; 

inspirowanie innych działań naukowych o charakterze interdyscyplinarnym, 

1) współpraca na rzecz wspierania rozwoju osób rozpoczynających karierę naukową; m.in. prowadzenie doktoratów w obszarze subdyscypliny, formułowanie priorytetów badawczych w jednostkach organizacyjnych uczelni - instytutach i katedrach, działanie na rzecz wysokich standardów kształcenia w zakresie pedagogiki przedszkolnej i wczesnoszkolnej:

2)  Inspirowanie problematyki badawczej i wsparcie metodologiczne przyszłych habilitantów w czasie plenarnych posiedzeń ZEE;

3) Pomoc ekspercka młodszym pracownikom w przygotowaniu rozpraw habilitacyjnych, konsultacje i wspieranie na etapie wydawniczym, 

4) Pomoc młodszym pracownikom w tworzeniu wsparcia interdyscyplinarnego, konsultacji z przedstawicielami innych dyscyplin;

5) Konsultacje w obrębie dyscypliny i interdyscyplinarne na poziomie przygotowania doktoratów,  np.: dr hab. Jolanta Bonar recenzja wewnętrzna doktoratu mgr Aleksandry Maj (UŁ), dr Elżbieta Marek, promotor pomocniczy w przewodzie dr Anny Przybylskiej-Zielińskiej, Praca na temat Zdolności muzyczne i kompetencje wokalne uczniów klas pierwszych szkoły podstawowej w kontekście założeń teorii uczenia się muzyki Edwina Gordona.  17 kwietnia 2019 wszczęcie przewodu na Wydziale Pedagogiki, Psychologii i Socjologii UZ w Zielonej Górze; 

dr Zuzanna Zbróg - promotor pomocniczy pozytywnie obronionej rozprawy doktorskiej mgr Kariny Banasik na temat Kulturowe reprezentacje nauczyciela w prasie codziennej; Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach; 05.07.2019 r.

prof. J. Bałachowicz wypromowanie dr Edyty Ćwikły w Katedrze Wczesnej Edukacji APS.

6) Recenzowanie postępowań profesorskich, habilitacyjnych i doktorskich, np. dr hab. Jolanta Bonar, recenzent w komisji habilitacyjnej dr Katarzyny Sadowskiej  (UAM Poznań), prof. J. Bałachowicz, recenzent w czterech postępowaniach habilitacyjnych i jednym – na tytuł profesora.

7) Konsultacje i pomoc w przygotowaniu konferencji z zakresu subdyscypliny, udział w radach naukowych/ programowych i wystąpień w ramach konferencji:

V Ogólnopolska Konferencja Naukowa z cyklu: Kultura-Muzyka-Edukacja na temat: Nauczyciel  ponowoczesnym świecie – w poszukiwaniu tożsamości i źródeł rozwoju zawodowego i osobowego (2 grudnia 2019, Bielsko-Biała), organizowana przez Instytut Pedagogiki Akademii Techniczno-Humanistycznej w Bielsku-Białej;

III    Międzynarodowa Konferencja Naukowa z cyklu: Pedagogika Dziecka. Tradycje dla Współczesności (18-19 listopada  2019, Zielona Góra). Konferencja organizowana z okazji 90-lecia życia i 70-lecia pracy zawodowej prof. zw. dr hab. Marii Jakowickiej.

V.2 Działalność ekspercka, opinie, oceny i konsultacje w roku sprawozdawczym. 

V.2.1. Ekspertyzy: zagadnienie/temat, wykonawca/współwykonawca, zleceniodawca lub jednostka wnioskująca, termin wykonania (rok rozpoczęcia i rok zakończenia) odbiorca, sposób wykorzystania, sposób upowszechniania, inne instytucje lub osoby, którym ekspertyza była przedstawiana (wykaz, opis). 

1) dr hab., prof. UAM Kinga Kuszak – ekspert w zespole akredytacyjnym powołanym przez Wielkopolskiego Kuratora Oświaty – akredytacja placówek doskonalenia dla nauczycieli ;

2) dr hab. prof. UAM Kinga Kuszak- przewodnicząca Ogólnopolskiej Olimpiady Pedagogicznej, w której biorą udział licealiści z całego kraju ( w roku akademickim 2018/2019 odbyła się druga olimpiada) Olimpiada odbywa się pod patronatem Wielkopolskiego Kuratora Oświaty; 

3) dr hab. prof. UAM Kinga Kuszak – ekspert w projektach edukacyjnych adresowanych do przedszkoli i szkół;

4) dr Elżbieta Marek stała współpraca z WODN w Piotrkowie Trybunalskim, prowadzenie szkoleń, rad pedagogicznych, kursów doskonalących, szkoleń dla nauczycieli przedszkoli i klas początkowych.;

5) dr hab. Urszula Szuścik – ekspert – przewodniczenie kolejnej – XI edycji Ogólnopolskiego Konkursu siedem grzechów głównych (dla dzieci i młodzieży) w kategoriach: malarstwo i grafika organizowanych przez Pałac Kultury Zagłębia w Dąbrowie Górniczej 08.04. 2019 r. ;

6)dr hab. Urszula Szuścik – ekspert – przewodniczenie XIX Ogólnopolskiej edycji Konkursu Twórczości Nieprofesjonalnej im. Emilii Michalskiej w kategoriach: malarstwo i grafika organizowanych przez Miejsko-Gminny Ośrodek Kultury w Strumieniu (powiat cieszyński) 14.11.2019 r.

V.2.2. Opinie, oceny i konsultacje (wykaz).

1) Opinia Zespołu Edukacji Elementarnej (afiliowanego przy KNP) dotycząca projektu 

Opinia ZEE z dnia 15 maja 2019 roku - Uwagi do projektu rozporządzenia MNiSW w sprawie standardu kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu nauczyciela przedszkola i edukacji wczesnoszkolnej (klasy I-III szkoły podstawowej). (Opinię przygotowały : dr hab. prof. UAM Kingi Kuszak, dr hab. prof. UWM  Marzenna Nowicka, dr hab. Agnieszki Olechowskiej, dr Ewy Jagiełło i prof. Józefa Bałachowicz).                            

3. 3. Inne działania wynikające ze specyfiki działania Zespołu Komitetu (opis).

1) Przygotowanie monografii: Nauczyciel w refleksjach… i z refleksji… Księga jubileuszowa dedykowana Pani Prof. Halinie Sowińskiej z okazji 80. urodzin (Kinga Kuszak, Renata Michalak red), UAM, Poznań, 2019. W tej monografii zostały zamieszczone teksty następujących osób- członkiń Zespołu Edukacji Elementarnej: Renata Michalak, Krystyna Żuchelkowska, Kinga Kuszak, Marzenna Magda-Adamowicz, Katarzyna Krasoń, Elżbieta Marek, Urszula Szuścik, Hanna Krauze-Sikorska  

2) Przygotowanie monografii promującej dokonania naukowe młodych naukowców  pt. Od inspiracji ku przyszłości. Wybrane zagadnienia współczesnej edukacji, UAM, Poznań, 2019 (Kinga Kuszak, Remigiusz Chęciński red) – forma elektroniczna i drukowana 

.

1. Działalność wydawnicza (tylko KNP)

VI.1

VI.2. Omówienie działalności wydawniczej Komitetu w roku sprawozdawczym.

ZEE nie prowadzi własnego czasopisma, a informacje o udziale i zaangażowaniu merytorycznym w publikację czasopism przedstawiłam w punkcie IV.

VII. Aktywność międzynarodowa Zespołu przy KNP PAN (opis) 

Współpraca Zespołu z organizacjami międzynarodowymi w zakresie reprezentowanej dyscypliny/ problemu naukowego. 

1. Stała współpraca zespołu pod kierunkiem prof. J. Bałachowicz  i dr Ewy Lewandowskiej (Katedra Wczesnej Edukacji APS) z PhD Lailą Gustavsson, Kiristianstad University (Szwecja) oraz PhD Kirsti V. Halvorsen, University of Agder (Norwegia) w obszarze edukacji dla zrównoważonego rozwoju;
2. Stała współpraca Katedry Wczesnej Edukacji Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego pod kierunkiem dr hab. Małgorzaty Suświłło, prof. UWM z Uniwersytetem im. I. Kanta w Kaliningradzie – prowadzenie seminariów naukowych i warsztatów praktycznych w zakresie wczesnej edukacji dla pracowników z Kaliningradu, tematyka w 2019 roku: Strukturalne i programowe zmiany w kształceniu nauczycieli;
3. Dr Elżbieta Kwiatkowska Uczestnik projektu Masters of Didactic; ukończenie 40 godzinnego szkolenia na Ghent University (Belgia) pt.: Matsters of Didactics@Ghent University
4. Dr hab. Kinga Kuszak, prof. UAM: warsztaty i wykłady dla nauczycieli, rodziców, studentów i absolwentów Na zaproszenie pracowników Instytutu Nauk Humanistycznych w Bałtyckim Federalnym Uniwersytecie w Kaliningradzie. Tematyka warsztatów i spotkań: “Razwitie jazykowych kompetencji detej mładszego szkolnego wozrasta”, w ramach obchodów Dni Języka Polskiego na Uniwersytecie Kaliningrad, Rosja,  29. 03. – 1. 04 2019 r. 
5. Dr hab. Kinga Kuszak, prof. UAM: współpraca dydaktyczna i metodyczna z Forum Szkół Polskich w  Holandii; 
6. Dr hab. Kinga Kuszak, prof. UAM: współpraca naukowa z Uniwersytetem Masaryka w Brnie, Czechy;
7. Dr hab. Agnieszka Olechowska: zakończenie realizacji dwuletniego projektu pt. Teaching  ICT for People with Special Learning Disorders (TI4PES), realizowanego wspólnie z partnerami ze Szwecji, Bułgarii, Włoch i Portugalii, w którym pełniła funkcję koordynatora merytorycznego, rezultatem którego było przygotowanie pod jej kierunkiem podręcznika pt. Specyficzne trudności w uczeniu się w kształceniu zawodowym. Poradnik dla nauczycieli technologii informacyjnych;
8. Dr hab. Agnieszka Olechowska: kontynuacja współpracy międzynarodowej z prof. Christie Cavanugh i prof. Diane Lea Ryndak z Uniwersytetu Północnej Karoliny (USA), prof. Deborah Taub-Sullivan z Trinity Washington University w Waszyngtonie (USA) (w zakresie badań dotyczących edukacji włączającej oraz uniwersalnego projektowania w edukacji);  z prof. Piero Crispianim i dr Elonorą Palmieri z Uniwersytetu Maceraty (Włochy) (w zakresie programów percepcyjno-motorycznych stosowanych w pracy z dziećmi ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi) oraz nawiązanie kontaktu z prof. Marco Hessels'em z Uniwersytetu Genewskiego (Szwajcaria) (w zakresie edukacji włączającej)
9. Dr hab. Zuzanna Zbróg  w roku 2019 wystąpienie na ATEE Annual Conference at Bath Spa University, Teacher education in a changing global context, Institute for Education, 13-16.08. 2019 (wystąpienie: 15.08.2019 r. The role of virtual communities of practitioners in teachers’ communicative competences and professional development (współautorzy: dr A. Szplit, dr hab. prof. UJK P. Zbróg) 

Członkostwo w organizacjach międzynarodowych:

1. dr Ewa Lewandowska, dr hab. Jolanta Andrzejewska, prof. UMCS, dr hab.  Elżbieta Jaszczyszyn, prof. UwB, dr hab. Kinga Kuszak, prof. UAM, dr Aldona Kopik – członkowie  Światowej Organizacji Wychowania Przedszkolnego OMEP 
2. dr hab. Urszula Szuścik - członek  INSEA – Międzynarodowe Stowarzyszenie Wychowania przez Sztukę – członek, ECHA – European Council for High Ability (Europejskie Stowarzyszenie Badań nad Zdolnościami);
3. dr Ewa Wyczółkowska (d. Jagiełło) Członek: Baltic & Black Sea Circle Consortium (od 2012);
4. dr Zuzanna Zbróg - członek Research & Development Communities: Professional Development of  Teacher Educators (RDC PDTE): https://atee1.org/research-development-communities/konferencje ATEE (Association for Teacher Education in Europe).

VIII. Współpraca Zespołu Komitetu z organami rządowymi, samorządowymi, innymi w zakresie reprezentowanej dyscypliny/ problemu naukowego (opis)  

(np. współpraca z Sejmem, Senatem, jednostkami administracji rządowej, samorządu terytorialnego, współpraca z towarzystwami naukowymi, z innymi organizacjami). 

1) dr hab. Kinga Kuszak, prof. UAM, - stała współpraca z przedszkolami z Poznania okolic w ramach projektu „Przedszkolaki na Uniwersytecie” (opieka naukowa nad projektem)  – rok akademicki 2018/2019 (zrealizowano III edycję projektu);

2) dr hab. Kinga Kuszak, prof. UAM, w ramach współpracy z Wielkopolskim Kuratorem Oświaty- wykład dla dyrektorów przedszkoli województwa wielkopolskiego; 

3) dr Elżbieta Marek stała współpraca z WODN w Piotrkowie Trybunalskim, prowadzenie szkoleń, rad pedagogicznych, kursów doskonalących, szkoleń dla nauczycieli przedszkoli i klas początkowych.

 4) dr hab. Jolanta Andrzejewska, prof. UMCS, dr Iwona Zwierzchowska współpraca z przedszkolami i szkołami Lubelszczyzny, Teatrem Dramatyczny w Lublinie, Biblioteką im. Łopacińskich, Wschodnim Klastrem Innowacyjności w Lublinie w ramach projektu Power „Za progiem – wyprawy odkrywców”. Kierownik projektu.

5) dr hab. Jolanta Andrzejewska, prof. UMCS, współpraca ze żłobkami w Lublinie, konsultacje w zadaniu aranżacji sal i udział w konferencjach dla pracowników żłobków z całej Polski  Prezydent Miasta Lublin, Dyrektor Zespołu Żłobków w Lublinie, Wszechstronne wspieranie dziecka z trudnościami rozwojowymi w żłobku. Żłobek bez barier. Referat w sesji planarnej: Żłobek przestrzeń wysokiej jakości rozwojowej.

6) dr hab. Jolanta Andrzejewska, prof. UMCS współpraca  z przedszkolami w ramach popularyzacji projektu na terenie Lubelszczyzny. „Holistyczna edukacja. Metoda projektów e przedszkolu”.

7) dr hab. Marzanna Nowicka prof. UWM– stała współpraca ze szkołami w zakresie edukacji medialnej, udział nauczycieli w corocznych konferencjach pt. Dziecko – cyfrowy tubylec w szkole. Problemy i wyzwania.

8) dr hab. Agnieszka Olechowska: współorganizacja ze Stowarzyszeniem "WIS" Wolne Inicjatywy Społeczne Radowo Małe, Forum edukacyjnego nt. Szkoła w zmianie - Zmiana w szkole, które miało na celu oddanie głosu nauczycielom i dyrektorom szkół wprowadzających w swoich miejscach pracy fundamentalne, oddolne zmiany kultury szkoły, pozwalające podzielić się swoimi doświadczeniami oraz budować sieci współpracy między szkołami w celu wzajemnego wspierania ich dalszych działań;

9) dr hab. Małgorzata Suświłło prof. UWM – stała współpraca z placówkami na terenie Olsztyna, prelekcje dla rodziców;

10) dr hab. Urszula Szuścik – stała współpraca dydaktyczna, konsultacyjna i doradcza z placówkami: Przedszkole Niepubliczne „Jaś i Małgosia” w Cieszynie, Zespół Szkolno-Przedszkolny w Pruchnej (powiat cieszyński), Przedszkole Publiczne w Strumieniu, Przedszkole Publiczne w Zbytkowie Strumieniu, Szkoła Podstawowa nr 3 z Oddziałami Integracyjnymi im. J. Korczaka w Cieszynie, Pałac Kultury Zagłębia w Dąbrowie Górniczej 

11) dr hab. Krystyna Żuchelkowska współpraca z Toruńskim Ośrodkiem Doradztwa Metodycznego  i Doskonalenia Nauczycieli.

1. Pozostałe informacje, istotne ze względu na specyfikę działalności Zespołu przy  Komitecie. 

Funkcje Członkiń ZEE w innych organizacjach:

dr hab. prof. UWM Marzenna Nowicka - członek Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Pedagogicznego, 

dr hab. Urszula Szuścik, Komisja Nauk Psychologicznych PAN Oddział w Katowicach – członek, Komisja ds. polsko-czeskich i słowackich PAN 

dr Ewa Wyczółkowska Członek zarządu: Towarzystwa Rozwijania Inicjatyw Oświatowych (od 2010); Członek: Zespołu Teorii i Wychowania przy KNP PAN (od 2014); Członek Siedleckiego Towarzystwa Naukowego, Członek Zespołu Metodologii Badań Pedagogicznych przy Komitecie Nauk Pedagogicznych PAN

Publikacje (informacje nadesłane przez członkinie ZEE):

• Andrzejewska J., Prawa dziecka w przestrzeni edukacyjnej przedszkola, red. H. Berger, P. Skrzydlewski Prawa dziecka w przestrzeni życia społecznego, PWSZ w Chełmie, Chełmskie Towarzystwo Naukowe Chełm  2018 r. 
• Andrzejewska J., Elastyczna przestrzeń uczenia się dziecka, Lubelski Rocznik Pedagogiczny 2018 vol. 37, nr 1 s. 41- 54  
• Anna  Boguszewska Edukacyjne i artystyczne walory ilustracji w książkach dla dzieci, W: Innowacyjność w praktyce pedagogicznej T. II, Refleksje pedagogiczne w teorii i praktyce, red. U. Szuścik, R. Raszka, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2019, s. 63-72;
• Anna Boguszewska, Zmiany w doborze lektury ucznia w wieku wczesnoszkolnym na przełomie XX i XXI wieku w polskiej szkole, Innowacyjność w praktyce pedagogicznej T. III, Współdziałanie rodziców – dziecka – nauczyciela, red. U. Szuścik, R. Raszka, A. Trzcionka – Wieczorek, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, s. 71-85
• Anna Boguszewska, Motyw ,,rodziny’’ i ,,dziecka’’ w europejskiej kulturze malarskiej, ,,Lwowsko- Rzeszowskie Zaszyty Naukowe, Rodzina-Kultura-Wychowanie. Uwarunkowania i konteksty’’, UR Rzeszów 2019, nr 5.
• Jolanta Bonar, Anna Buła:  Edukacyjna wartość dziecięcych pytań. Łódź 2019, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego ss.116.
• J. Bonar, M. Wiśniewska-Kin, A. Buła (red.) Horyzonty dziecięcych znaczeń. T. 1: Granice - Rozpoznania - Perspektywy, Łódź 2019, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, ss. 178.
• J. Bonar, M. Wiśniewska-Kin, A. Buła (red.) Horyzonty dziecięcych znaczeń. T.2: Kreowanie środowiska uczenia się, Łódź 2019, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, ss. 142.
• Jaszczyszyn Elżbieta, Lewkowicz Iwona. (2019). Are Innovations a Contribution to the Professional Development of Teachers? [In] Rethinking Teacher Education for the 21st Century Trends, Challenges and New Directions (eds). Marta Kowalczuk-Walędziak, Alicja Korzeniecka-Bondar, Wioleta Danilewicz, Gracienne Lauwers, Opladen, Berlin & Toronto: Verlag Barbara Budrich, pp. 253 - 268 (chapter 16). ISBN: 978-3-8474-2241-9
• Jaszczyszyn Elżbieta, Lewkowicz Iwona. (2019). Specjaliści a przedszkolny system inkluzyjny. Z badań w Białymstoku I powiecie białostockim. [W] Wybrane problemy edukacji przedszkolnej we współczesnym świecie, (red.). A. Klim-Klimaszewska, Siedlce: Instytut Kultury Regionalnej i Badań Literackich im. Franciszka Karpińskiego. Stowarzyszenie, ss. 133-147. ISBN 978-83-64884-11-5 
• Jaszczyszyn Elżbieta (2019) (red.). Szkoła w działaniu. Siedlce: Instytut Kultury Regionalnej i Badań Literackich im. Franciszka Karpińskiego. Stowarzyszenie, ss. 240. ISBN 978-83-64884-19-1 
• Kochanowska E., Edukacja elementarna jako intelektualna przestrzeń (nie)doświadczania praktyk demokratycznych przez dziecko, „Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce” 2019, vol. 14, no. 1, p-ISSN: 1896-2327, e-ISSN: 2353-7787 , s. 41-56.
• Kochanowska E., Słuchanie jako (nie)kompetencja dziecka w młodszym wieku szkolnym w kontekście współczesnych paradygmatów uczenia się, „Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze” 2019, Rok LIX, no. 3, p-ISSN: 0552-2188, s. 11-19.
• Kochanowska E., The potential of a child's personal knowledge in the awareness of early childhood teachers - practical implications, „Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Humanitas. Pedagogika” 2019, nr 19, p-ISSN: 1896-4591, s. 133-146.
• Kochanowska E., Uczenie się we współpracy w klasie - (nie)możliwe obszary działań nauczycieli edukacji wczesnoszkolnej [w:] Horyzonty dziecięcych znaczeń : granice - rozpoznania – perspektywy, red. M. Wiśniewska-Kin, J. Bonar, A. Buła, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2019, p-ISBN: 978-83-8142-231-4; p-ISBN:  978-83-8142-232-1, s. 123-135.
• Kochanowska E., Majzner R. (red.), Granice wolności w sztuce i edukacji. Wybrane konteksty, Wydawnictwo ATH, Bielsko-Biała 2019.
• Kopaczyńska I., Magda-Adamowicz M., (red.), Dziecko w kształceniu instytucjonalnym. Idee, refleksje, badania, Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego, Zielona Góra 2019.
• Kopik A. (2019). Konteksty poznawczej gotowości szkolnej dzieci. Pół wieku. Warszawa: Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej, ss. 432. 
• Kwiatkowska E., Drama w przedszkolu – jej zintegrowany potencjał, „Studia de Cultura” 11 (2) 2019. 
• Marek E., Aranżacja przestrzeni edukacyjnej a rozwój dziecka, w: Edukacja małego dziecka. Konteksty oświatowe. Tom 13, red. E. Ogrodzka-Mazur, U. Szuścik, A. Minczanowska, „Impuls”, Kraków 2019, s. 141-158. ISBN 978-83-7587-468-6; ISBN 978-83-8095-579-0.
• Marek E., Innowacje we współczesnej edukacji wczesnoszkolnej (na podstawie analizy wybranych programów kształcenia zintegrowanego) w: Innowacyjność w praktyce pedagogicznej. Tom III. Współdziałanie rodziców – dziecka – nauczyciela, red. U. Szuścik, R. Raszka, A. Trzcionka-Wieczorek, Wydawnictwo UŚ, Katowice 2019, s. 38-59. ISSN 0208-633  ISBN 978-83-226-3103-4
• Marek E., Ewolucja programów kształcenia zintegrowanego w Polsce. „Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze” 9/2019, ISSN: 0552-2188
• Olechowska A. (2019), Specjalne potrzeby edukacyjne w urzędowym dyskursie pedagogicznym. Warszawa: Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej.
• Szuścik U., Raszka R. (pod redakcją), Innowacyjność w praktyce pedagogicznej. Tom II Refleksje pedagogiczne w teorii i praktyce. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego Katowice 2019. 
• Szuścik U. (2019), Bazgrota w twórczości plastycznej dziecka. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
• Szuścik U. (red. nauk.) Sieroń-Galusek (red. tomu), Cieszyński Almanach Pedagogiczny. Tom 6. Miejsce jako wartość kulturowa. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego Katowice 2019. 
• Ogrodzka-Mazur E., Szuścik U., Minczanowska A. (red.), Edukacja małego dziecka. Tom 13. Konteksty oświatowe. Oficyna Wydawnicza „Impuls” Kraków 2019. 
• Ogrodzka-Mazur E., Szuścik U., Szafrańska A. (red.), Edukacja małego dziecka. Tom 14. Konteksty społeczne i międzykulturowe. Oficyna Wydawnicza „Impuls” Kraków 2019. 
• Katarzyna Pardej, Efektywne uczenie się w zawodowej szkole średniej, „Edukacja Ustawiczna Dorosłych”, nr 1, 2019, s. 133-143.
• Ewa Wyczółkowska (wcześniej Jagiełło), Współpraca nauczycieli przedszkoli z instytucjami/organizacjami w świetle badań własnych, [w:] N. Florczykiewicz (red.), Dziecko w przestrzeni edukacyjnej. Wsparcie instytucjonalne i społeczne, Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach, Siedlce 2019.
• Ewa Wyczółkowska (wcześniej Jagiełło), Komeńskiego człowiek w kontekście wolności wewnętrznej i zewnętrznej – wobec sfery cielesnej, sfery intelektualnej, sfery emocjonalnej i sfery społecznej, [w:] B. Sitarska (red.), Siedleckie Zeszyty Komeniologiczne, Tom VI, Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach, Siedlce 2019; ISSN 2450-7245
• Zbróg Z. (2019). Wiedza pedagogiczna przyszłych nauczycieli w perspektywie teorii reprezentacji społecznych. Ujęcie dynamiczne. Warszawa: Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej, ss. 520. 
• Krystyna Żuchelkowska, Edukacja matematyczna w przedszkolu, Wydawnictwo Edukacyjne „Akapit”, Toruń 2019 ss. 216, 

          Sprawozdanie sporządziła przewodnicząca Zespołu Edukacji Elementarnej 

                   prof. Józefa Bałachowicz