I MIĘDZYNARODOWA KONFERENCJA NAUKOWA WYZWANIA I KONTEKSTY PEDAGOGIKI SPOŁECZNEJ pod hasłem: „Społeczne uwarunkowania kondycji psychicznej dzieci i młodzieży”, RZESZÓW-WARSZAWA, 5 CZERWCA 2024 ROKU.
1. Organizator konferencji: Instytut Pedagogiki, Kolegium Nauk Społecznych, Uniwersytet Rzeszowski, Katedra Pedagogiki Społecznej, Instytut Pedagogiki, Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie.
2. Miejsce i czas konferencji: konferencja w formie online; 5 czerwca 2024 roku.
3. Cele konferencji
Biomedyczne ujmowanie zdrowia odwołujące się do filozofii Kartezjusza przez długi czas zdawało się separować je od problemów podejmowanych w naukach społecznych. Florian Znaniecki uznał zdrowie za ważny obszar badań w dziedzinie nauk społecznych oraz dostrzegł niewystarczające zainteresowanie nim w ich obrębie (1971). Podobnie Helena Radlińska od początku swojej działalności naukowej zainteresowana opieką pielęgniarską i lekarską, akcentowała konieczność wykorzystania dorobku nauk medycznych w pedagogice społecznej. Zdaniem Radlińskiej zwrócenie się ku pedagogice leczniczej dawało z jednej strony praktyczną możliwość określania zaburzeń bądź ograniczeń indywidualnego rozwoju i wychowania człowieka, a z drugiej dostarczania informacji o ich społecznych indykatorach, co więcej, o możliwościach zapobiegania i niwelowania czynników niepożądanych (1961). Aktualnie w naukach społecznych (w szczególności w pedagogice i socjologii) zauważalne jest zainteresowanie problemami zdrowia i jego ochrony.
Dla współczesnej pedagogiki społecznej istotne jest salutogenetyczne ujęcie zdrowia wraz z oddziaływaniem na nie zasobów indywidualnych i środowiskowych. Co więcej, jednym z zadań pedagogiki społecznej jest prowadzenie badań naukowych w obrębie środowiska społecznego i jego oddziaływania na procesy wychowania. Z uwagi na przedmiot zainteresowań, nie bez znaczenia pozostają dla niej między innymi społeczne i środowiskowe uwarunkowania zdrowia dzieci i młodzieży. Praktyczny wymiar dyscypliny nakazuje formułowanie wskazań dla praktyki w zakresie jego ochrony lub poprawy, co naturalnie koresponduje z zasadniczym celem pedagogiki społecznej to jest działaniem społecznym.
W odwołaniu do założeń teoretycznych pedagogiki społecznej oraz stanu zainteresowania zdrowiem jej przedstawicieli, a także przez wzgląd na potrzebę społeczną, podjęto zamysł organizacji konferencji naukowej, której głównym przedmiotem rozważań ustalono zdrowie psychiczne dzieci i młodzieży z naciskiem na jego społeczne uwarunkowania. Za podjęciem wymienionego problemu przemawiają również: indywidualna i społeczna ranga zdrowia dzieci i młodzieży, a także względy praktyczne.
W ostatnich latach problem zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży stał się przedmiotem szerokiej uwagi społecznej oraz dociekań naukowych. Dostępne wyniki badań dzieci i młodzieży z czasu pandemii COVID-19, a także trwającej w Ukrainie wojny dowodzą, że znacząco nadwątliły zarówno ich zdrowie psychiczne oraz dobrostan. Wydaje się jednak, że nie jest to zjawisko jednokierunkowe, bowiem badacze zauważają procesy budowania odporności i strategii radzenia sobie młodego pokolenia w obliczu sytuacji kryzysowych. Nie oznacza to, że dzieci i młodzież w wymienionej kwestii nie wymagają wsparcia i pomocy. Mimo że w ostatnich latach wzrosła liczba świadczeń w zakresie zdrowia psychicznego z Narodowego Funduszu Zdrowia, to jednak występują niedostatki w obrębie pomocy świadczonej dzieciom i młodzieży w Polsce, co sprowadza się głównie do: małej liczby instytucji specjalizujących się w zakresie zdrowia psychicznego tej grupy, niedostatku specjalistów oraz długiego czasu oczekiwania na wizytę, niewystarczających rozwiązań w zakresie pomocy długofalowej itp.
Ze względu na złożoność i wielokontekstowość podjętego problemu, ograniczono się do zaproponowania następujących obszarów do dyskusji:
- Procesy opiekuńczo-wychowawcze i rozwój człowieka w różnych fazach życia
– konteksty teoretyczne.
- Stan psychiczny dzieci i młodzieży w Polsce – skala problemu.
- Społeczno-kulturowe uwarunkowania kondycji psychicznej dzieci i młodzieży.
- Wsparcie instytucjonalne dzieci i młodzieży w zakresie zdrowia psychicznego
– stan aktualny a realne potrzeby. - Poszukiwanie zasobów wsparcia i pomocy dzieciom i młodzieży w środowisku rodzinnym, rówieśniczym, przedszkolnym i szkolnym.
- Ochrona kondycji psychicznej i dobrostanu dzieci i młodzieży – wyzwania
i perspektywy.
KOMUNIKAT NR 1 - LINK